Gebelik ve Aşılar
Vücuda dışarıdan verilen antijenik yapılar vasıtasıyla hastalıklardan korunmanın sağlanması ya da bağışıklık oluşturulması işlemidir.Aşılamaların gebelik öncesi yapılması tercih edilir. Gebelikte döneminde aşı uygulamasından mümkün olduğunca kaçınılmalıdır. Gebelik sırasında aşılar yüksek riskli durumlarla sınırlandırılmalıdır.
Doğurganlık çağındaki tüm kadınlar gebelik öncesinde; Tetanoz, Kızamık, Kızamıkçık, Kabakulak, Difteri, ve Poliomyelite karşı bağışıklıkları sağlanmalıdır. Salgın hastalık ihtimali olan bölgelere yapılacak seyahatler mümkünse ertelenmelidir. Canlı aşı yapılanların, aşılamadan sonraki üç ay içinde gebe kalmamaları gerekmektedir.2 ve 3. Trimestir aşı ve serum uygulanmasının zorunlu olduğu durumlarda annenin taşıdığı bebeğe zara verme olasılığının daha az olduğu dönemlerdir
Gebelik sırasında istenmeden aşılanan bir kadın “zorunlu tahliye adayı” değildir.
İmmün yetmezliği olan gebeler aşılanmamalıdır. Tetanoz toksoidi gebe kadınlara rutin olarak önerilen tek aşıdır. Kızamık;Kabakulak;Kızamıkçık(MMR) aşıları gebelik boyunca kesinlikle uygulanmamalıdır.
Kızamıkçık aşısı gebe kadının diğer çocuklarına yapılabilir.
HANGİ DURUMLARDA AŞI YAPILIR?
İnfluenza,pnömokok( gebeler) gibi infeksiyona bağlı hastalık riskinin yüksek olduğu durumlarda salgın ırasında yapılabilir.Hepatit B gerekli ise gebelere yapılabilir.Kuduz bulaş ihtimalinde kuduz aşısı yapılır.
Tetanoz aşısı olmamış ya da on yıldan daha eski aşı olmuş kadınlara tetanoz, toksoidinin rutin verilmesi gerekir. Suçiçeği (VZV) immunglobulini: Doğumdan 5 gün öncesi ve 2 gün sonrasına kadar suçiçeği geçirmiş olan annenin bebeğine mutlaka yapılmalıdır. VZV aşısı ise gebelere kontrendikedir
ÇEŞİTLİ AŞI TİPLERİ ve GEBELERDE KULLANIMLARI
1-CANLI AŞILAR
Bunlar; bulaşıcılığı ile enfeksiyon oluşturma özelliği azaltılmış (attenüe) kökenlerden hazırlanırlar.
Kızamık :Kontrendikedir.
Kızamıkçık:Kontrendikedir.
Kabakulak:Kontrendikedir.
2- ÖLÜ AŞILAR
TİFO;PARATİFO A ve B temas ve salgın olan bölgeye seyahatlerde endikedir.
KOLERA C temas ve salgın olan bölgeye seyahatlerde endikedir.
VEBA temas ve salgın olan bölgeye seyahatlerde endikedir.
KUDUZ AŞISI(C Grubu): Kuduzlu hayvanla temasda aşı zorunludur birlikte tetanoz aşısıda yapılmalıdır.
POLİOMYELİT SALK AŞISI emas ve salgın olan bölgeye seyahatlerde endikedir.
İNFLUENZA: Ölü virüs aşısıdır. Hemoglobinopati, immün yetmezlikte, kronik kalp, akciğer veya böbrek hastalığı önerilir.
Tifoid: Endemik bölgelere seyahat durumlarında yapılır.
Meningokok ve pnömokok aşısı :Her ikiside polisakkarit aşı olup tek doz im. olarak yapılırlar.Yan etkiler nedeniyle rapelden kaçınılmalıdır.Fetüs üzerine etkileri olasılıkla yoktur? Meningokok aşısı kalıcı;pnömokok ise 5 yıl etkilidir(Özellikle asplenik hastalarda uygulanmalıdır.)
İnaktive Virüs Hepatit A: Öldürülmüş virüs aşısıdır.Endemik bölgelere seyahat edecek olan önceden aşılanmamış kişilerde ve kanla ilişkili sağlık personelinin aşılanması önerilir.
3- TOXOİD ve REKOMBİNANT AŞILAR
Toksoidler kimyasal araçlarla non-toksik hale getirilmiş ancak hala konakta immun yanıt oluşturacak kapasitede bakteriyel ekzotoksinlerdir.
Tetanoz ;Difteri İmmünoglobulinler: Temas sonrası profilaksi zorunludur.1 ay ara ile 3 doz yapılır/ i.m /10 yıl etkilidir. Hastalık durumunun gebelikte şiddetli morbiditesi vardır. Fetusta neonatal tetanoz yapar %60 fataldir.Aşının fetusa etkisi: İlk trimestrde kullanımı ile ilgili olarak Pektus ekskavatus ve pes ekinovarus deformiteleri bildirilmiştir. Riskli gebelere aşı önerilmektedir.
Hepatit B aşısı :Yüksek riskli kadınlara temastan önce ve sonra yapılır .Taşıyıcı annelerden doğan bebekler aşılanmalıdır .Emziren annelerde de güvenle verilebilir.
Hepatit A aşısı : Gebe kadınlara sadece gerçekten ihtiyaç olduğunda ve temas öncesi ve sonrası mümkün olduğunca çabuk uygulanmalıdır.