Altıncı Hafta

Gebelikte Altıncı Haftanız

Çalışmalar Hızlandı.

(5+0, 5+6. GÜNLER)

Pirinç tanesi büyüklüğüne ulaşan bebeğinizin vücudu ve yüzü şekillenmeye başladı. Artık ultrasonda kalp atışları duyulmaya başlanacak. Bu çok özel ana hazır olun.

Gebeliğin 6. Haftasında Bebekteki değişiklikler

Embriyo boyu mercimek veya pirinç tanesi boyutlarına (3-5 mm.) ulaşmıştır ve 6. hafta boyunca boyutu iki katına (8 mm.) çıkacaktır. Çok hızlı bir büyüme ve değişim söz konusudur. Bu haftada doğduktan sonra bakmaya doyamayacağınız o yüzü şekillenmeye başladı. Göz ve kulak taslakları meydana gelmiştir. Omurga ve beyini oluşturacak nöral tüp yavaş yavaş kapanmaya başlar. Bu haftalarda bebeğin baş kısmı orantısal olarak vücudun diğer kısımlarından daha büyüktür.

Kalp oluşumu için iki endokardial tüp birleşir ve S şeklinde tek bir tüp meydana getiriler. Bu asimetrik oluşum ilkel kalpdir ve bu dönemde kasılmaya başlar. Yani embryonun kalbi atmaya başlamıştır. Artık onun dakikada 100-160 kez atan (sizinkinin iki katınız) bir kalbi vardır. Ancak damarlar tam anlamı ile gelişmediğinden tam bir dolaşım olmaz.

Kalp atımlarını izlemek için tıklayınız. (Bebek kalp atımları)

Artık embriyo C şeklini almıştır ve göbek kordonu ile gelişen plasentaya bağlıdır. Plasenta bebek ile anne arasındaki yiyecek ve atık ilişkisini sağlayacaktır. İlginç bir durum da bağırsakların bebeğin dışında göbek kordonu içinde oluşmaya başlamasıdır. İlerleyen haftalarda karın boşluğuna doğru yer değiştirecektir.

Plasenta hızla gelişmeye devam etmektedir. Ancak gebeliğin devamını sağlayan ve 10-12. haftaya kadar yumurtalıktan sağlanan progesteron adlı bu hormonun plasentadan salgılaması başlamamıştır. Bu hormonun plasentadan sağlanması yaklaşık 10-12. haftalardan sonra başlamaktadır. Progesteron gebeliğin devamı sağlayan en önemli hormonlardan biridir. Hem rahime gebeliğin yerleşmesine yardımcı olur hem de ilerleyen haftalarda rahimde gevşeme sağlayarak düşükleri azaltır. Bu nedenle düşük riskinde ilk kullanılan ilaçlar Progesteron içeren ilaçlardır. Detaylı bilgi için tıklayınız. (Düşük önleyici ilaçlar)

Kol ve bacaklar tomurcuk şeklinde gelişmeye başlamıştır. Bu haftanın ortalarında üst ekstremite tomurcuğu (kollar ve ellerin gelişeceği yapı), bundan birkaç gün sonra alt ekstremite tomurcuğu (bacaklar ve ayakların gelişeceği yapı) oluşur. Bu haftanın sonlarına doğru 8 mm. boyuna ulaşacak ve uzuvları belirginleşecektir.

Sindirim sitemini oluşturacak olan hücreler karaciğer, mide ve pankreas üretmek üzere farklılaşmaya başlar. Sindirim siteminde ilk farklılaşan hücre grubu karaciğer yapacak olan hücrelerdir.

6. haftada Ultrason Görüntüsü:

Ultrasonda embriyo baş popo mesafesi 4-7 mm arasında ölçülür. Bacaklar kıvrık olduğu için bu haftalarda ölçüm popo baş arasında yapılmaktadır.

Bu haftada artık gebelik tek mi ikiz mi olduğu kesinleştirilmelidir. Özellikle tek kese içinde tek yumurta ikizleri saptanabilir. Detaylı bilgi için tıklayınız. (Çoğul Gebelik)

Gebeliğin 6. Haftasında Annedeki Değişiklikler

Bu dönemde dışarıdan bakıldığında gebe olduğunuzun anlaşılması zordur. Ancak siz artık kendinizde bazı değişiklikler hissediyor hatta zorlanıyor bile olabilirsiniz. Hormonlar yükseliyor ve aynı zamanda vücudunuzu kontrol ediyor. Gebelik döneminde vücudunuzdaki her bir değişikliğin bir nedeni vardır.

Artan B-HCG(gebelik hormonu), östrojen ve Progesteron hormonları mide bulantısı, yorgunluk, depresif ruh hali, sık idrara çıkma, baş dönmesi, kokulara karşı hassasiyet gibi yaşamınızı olumsuz etkileyen tüm şikayetlerinizin ana nedenidir. Hormonlarınızın seviyesindeki değişimler sebebiyle görülen ruhsal dalgalanmalar normaldir. Ayrıca gebe olduğunuzu öğrenmek de üzerinizde baskı oluşturmuş olabilir.

Hamileliğinizin bu döneminde bulantı-kusma dışında, yorgunluk, uykuya eğilim, baş ağrıları ve sık idrara çıkma gibi belirtiler ortaya çıkabilir. Özellikle bulantı ve baş dönmesi de bu dönemin tipik belirtilerindendir. Gebeliğin erken dönemlerinden itibaren salgılanan hormonların etkisiyle memelerinizde dolgunluk ve büyüme, beraberinde ağrı ortaya çıkabilir. Süt bezleri uyarılmış ve hazırlık başlamıştır. Vücudunuz şimdiden emzirmeye hazırlanmak için son sürat çalışmaktadır Memelerdeki dolgunluk size rahatsızlık veriyorsa sütyeninizi değiştirmeli ve memeleri alttan iyi destekleyecek size uygun bir yumuşak bir sütyen kullanmalısınız.

Sık sık acıkma da yine artan hormonların etkisine bağlı olarak ortaya çıkan şekerinizin düşmesi sonucu ortaya çıkan diğer belirtilerdir. Ayrıca aşermeleriniz başlayabilir.

Bu haftalarda ara ara kanamalarınız olabilir ve kanamalar tehlike işareti olabilir. Özellikle düşük riski ve dış gebelik durumlarında da vajinal kanama bir işaret olabilir. Mutlaka doktorunuza danışınız. Detaylı bilgi için tıklayınız. (Düşük Riski) (Dış gebelik)

Sindirim sistemini yavaşlatan Progestron hormonunuzun artmasıyla kabızlık ve gaz problemleri da yaşayabilirsiniz. Bu durumun oluşmasını engellemek için düzenli olarak egzersiz yapın ve beslenmenize dikkat edin.

Pek çok anne adayı bu dönemde gebe olduğunu sevdikleri ve dostları ile paylaşmak ister ve aileye yeni bir bireyin katılacağı müjdesi bu haftada verilir. Bazı anne adayları ise mutlu haberi paylaşmak için düşük riski olan dönemin geçmesini ve gebeliğin normal seyrettiğinden emin olmayı beklerler. Her iki davranış şekli de normaldir.

BULANTI ve KUSMA

Bulantı ve kusmalar sıklıkla sabah saatlerinde olduğu için ingilizcede ‘morning sickness’ olarak adlandırılır. Türkçedeki karşılığı Sabah Hastalığıdır. Eskiden sizi cezbeden yemek kokuları, etrafınızdaki insanların parfüm kokuları yada sigara kokusu birden bire sizi rahatsız etmeye başlayabilir. Aslında tüm bu kokular daha öncede vardı ama siz fark etmiyordunuz. Kokular aynı değişen sizsiniz. Gebelik hormonlarının beyninizdeki bulantı merkezini uyarması neticesinde ortaya çıkan bu durum Emesis gravidarum (Gebelik bulantı kusması) olarak adlandırılır.

Bulantıların nedeni olarak özellikle artan gebelik hormonları ve psikolojik faktörler suçlanmaktadır. Genel olarak bulantı kusmalar 5.veya 6.haftada başlar, giderek artarak 8. gebelik haftasında dayanılması en zor günlere ulaşır. Daha sonra yavaşça azalan bulantı ve kusmalar 14. gebelik haftası civarında ise sona erer.

Gebedeki bulantı ve kusmanın gün boyu sürmesi, ayaktan tedaviye yanıt vermemesi, günlük yaşantınızı engellemesi, genel durumu bozması ya da kilo kaybına yol açması durumuna ise Hyperemesis Gravidarum denir. İleri inceleme ve tedavi gerektiren bir durumdur.

Bulantı-kusmalar annede kilo kaybı, sıvı açığına ve vitamin eksikliklerine neden olarak problemeler yaratabilirken bebek açısından tehlike yaratamazlar. Bu haftalarda bebeğin gereksinimlerinin az olması ve gerekli ihtiyaçlarını annenin depolarından sağlayabilmesi sonucu bebek korunmuş olur.

Bulantı İçin Öneriler

1- Evdeki ve çevrenizdeki düzeni değiştirin. Sizi rahatsız eden her türlü kokudan uzak durun.

2- Sık sık ve az yemek yemeği tercih edin. Aralarda besleyici 3 mini öğünler almaya gayret edin.

3- Sabah saatlerinde kraker, bisküvi ve leblebi gibi kuru gıda tüketimi tercih edin.

4- Özellikle yemeklerden 1 saat sonra bol su için.

5- Hafif ve yağsız yiyecekler yenmelidir. Haşlama patates, ekmek, pirinç pilavı, makarna, peynir, kuruyemişler ve ayran genellikle mide bulantısına iyi gelebilir.

6- Az pişmiş etten, kalıp halinde mayalanmış peynirden ve rafadan yumurtadan kaçının. Zencefil çayı, papatya, nane ve maden suyu de yardımcı olabilir.

Beslenme örneği

Yataktan kalktıktan sonra: 1 dilim peynir

Kahvaltıda: 2 ince dilim ekmek, 1 dilim peynir, 4-5 tane zeytin, yeşillik, domates salatalık

Ara: Meyve (1 kase kiraz veya 3-4 tane kayısı/erik veya 1 tane şeftali) veya süt (1 bardak) veya peynir (1 dilim) veya yoğurt (1kase)

Öğlen: 4 yemek kaşığı sebze yemeği veya 4 yemek kaşığı kurubaklagil veya 3-4 köfte kadar et, balık veya tavuk, 2 yemek kaşığı pilav veya 1 dilim ekmek, 1 kase salata

Ara: Meyve (1 kase kiraz veya 3-4 tane kayısı/erik veya 1 tane şeftali) veya süt (1 bardak) veya peynir (1 dilim) veya yoğurt (1 kase)

Akşam: 4 yemek kaşığı sebze yemeği veya 4 yemek kaşığı kurubaklagil veya 3-4 köfte kadar et, balık veya tavuk, 2 yemek kaşığı pilav veya 1 dilim ekmek, 1 kase salata

Yatmadan: 1 dilim peynir veya 1 bardak süt

Gebelikte Doğru Yaşam Biçimi ve Sağlıklı Beslenme

Doğru beslenmenin temelinde dengeli ve yeterli beslenme vardır. Hamilelikte de önemli olan fazla yemek ve kilo almak değildir. Hamilelik sürecinde temel besin maddeleri olan karbonhidrat, protein, yağ, vitamin ve bunlara bağlı kalori ihtiyacı artmıştır. Ancak bu artış asla aşırı yemenizi gerektirecek kadar değildir. Hamile olmayanlara göre günlük 300 kalori fazla alınması yeterlidir. Bu da her öğünde 1-2 kaşık fazla yemek ile karşılanabilir. Araştırmalar göre gebelerin ilk 3 ay süresince ayda ortalama 500 gr-1 kilo arasında kilo alması normal kabul edilir.

Öneriler

Yaşam tarzı gözden geçirilmeli ve uygun şekilde düzenlenmelidir. Sigara ve alkol alınımı hemen bırakılmalı, gebelik için risk teşkil edebilecek davranışlardan uzak durulmalı, doktorunuzdan habersiz saç boyama, manikür ve ilaç almak gibi riskli davranışlarda bulunmamalısınız.
Bu zamana kadar folik asit başlanmadı ise derhal kullanılmaya başlanmalıdır.
Gebelik öncesi ideal kilo şartları sağlanmadıysa beslenmeye ve kilonuza ekstra özen göstermelisiniz.
Doktorunuza danışarak size, kilonuza ve gebelik haftanıza uygun egzersizlere başlayabilirsiniz.
Ev ve iş hayatınızda konforunuzu bozan, size stres yaratan faktörlerden uzaklaşmalısınız.
Özellikle ilk aylarda artan yorgunluk ve uyku ihtiyacınıza uygun şekilde dinlenme ve uyku saatlerinize dikkat etmelisiniz.
Bol su içmeli ve ara öğünler almaya başlamalısınız.
Mide yanması ve kabızlık sorununu azaltmak için dikkatli beslenmeye özen göstermelisiniz.

Döküntülü hastalıkları olan kişilerden uzak durmalı, doktora danışmadan ilaç kullanmamalı, röntgen filmi gerektiğinde gebe olduklarını belirtmeli, olumsuz çevre faktörlerinden ve aşırı sıcaktan (sauna, küvet içerisinde banyo vb.) uzak durmalıdırlar. Çünkü bebeğinizin dış uyarılara en duyarlı olduğu dönemde olduğunuzu unutmamalısınız.

Haftanın Bilgisi

Bebeğinizin kalbi anne karnında doğuma kadar yaklaşık 50 milyon kez çarpar.

Kalp seslerini dinlemek için tıklayınız.

Haftanın Karikatürü