Onuncu Hafta
Gebelikte Birinci Haftanız
Artık su içip, idrar yapabiliyor.
Gelişiminin en kritik kısmı olan embriyo dönemi tamamlandı. Organ ve dokuları hızla gelişiyor. Artık su içip, idrar yapabiliyor. İşte diğer detaylar…
Bebeğinizdeki Değişiklikler
Bu hafta bebeğinizin kuyruk kısmı tamamen kayboldu ve embriyonik dönem bitti.
Kuyruğun kaybolması ve organ oluşumlarının tamamlanması ile beraber bebeğiniz fetüs (cenin) olarak adlandırılacak. 28. haftaya kadar olan bu yeni döneme Fetal dönem denir. Bu hafta ile beraber bebeğinizin organogenez adı verilen organ gelişimi dönemi tamamlanmıştır. Gebeliğin 10. haftasında bebeğinizin organlarının tamamı şekillenmiştir ve doğum sonuna doğru anneden bağımsız yaşayabilecek olgunluğa ulaşır. Hamileliğin 10. haftasında bebeğiniz doğum sırasındaki şeklinin çok küçük boyutuna kavuşmuştur. Hem kuyruk kısmının kaybolması hem de kol, bacak ve parmakların tamamen şekillenmesi ile fetus, artık insan şeklini tamamen aldı.
On haftalık gebelikte bebeğin baş-popo mesafesi yaklaşık 3 cm, total boyu ise 5 cm boyutundadır. Ağırlığı ise 5 gram kadardır.
Önceki haftalarda oluşmaya başlayan ağız, yutak ve yemek borusuna ek olarak artık fetusun mide ve böbrek gibi diğer organları da faaliyete geçer. Bu haftadaki en önemli gelişim bebeğinizin böbreklerinin idrar üretmeye başlamasıdır. Yani fetus artık su içip, idrar yapar. Yuttuğu sıvıyı da bağırsaklar emer. Böylece sindirim, emilim ve boşaltım sisteminin ilk taslağı oluşmuş olur. Yani bazı ihtiyaçlarını kendi başına görmeye başlamıştır. Bilinmesi gereken bir diğer nokta da bu idrar içinde zararlı maddeler ve bakteri bulunmaz. Sterildir.
Ayrıca diğer yaşamsal organlar olan bağırsaklar, beyin, akciğer ve karaciğeri bir yandan gelişimine devam ederken bir yandan da fonksiyon görmeye başlarlar.
Bu döneminde bebeğinizin başı vücuduna oranla hala büyüktür ve bu haftadan itibaren boynu oluşup yüz kemikleri şekillenir. Yüz şekillerinin oluşmaya başlaması bebeğinizi ultrasonda daha net görmeniz anlamına gelir. Aşağıdaki resimde oluşmaya başlayan kafa kemikleri görülmektedir.
Dudakların gelişimi tamamlanır. Gözler kapalıdır. Dudaklarının ve kulak kepçesinin de oluşması ile yüzü artık iyice belirginleşmiştir. Ayrıca artık tüm eklemleri ve kasları oluşumunu tamamlandığı için bebek artık su kesesi içinde hareket etmeye başlar, ancak bu hareketler sizin hissetmeniz için yeterli değildir. Hareketleri ancak ultrasonda görülebilir.
Bu hafta bebeğinizin cildi saydamdır ama çok ince olan ve henüz görülemeyen kılları cildini kaplamaya başlamıştır.
Kalp gelişimini büyük ölçüde tamamlar.
Gövdenin dışında gelişmiş olan barsaklar karın boşluğu içine doğru iyice hareket ederler.
Diz ve ayak belirginleşir. Ayak parmakları ve tırnakları belli olur. Kaslar güç kazanmaya başlar.
Kız bebeklerde klitoris erkek bebeklerde ise penis gelişmeye başlar. Ancak ultrasonda cinsiyet tahminleri için birkaç hafta daha beklemek gerekecek.
Annedeki Değişiklikler
Bu haftadan itibaren bulantı ve kusma şikayetlerinde azalma görülebilir. Ancak baş ağrısı, mide yanması, ateş basması, memelerde hassasiyet, kabızlık şikayetler ve duygusal dalgalanmalar sıklıkla devam eder hatta bazı hastalarda daha belirgin hale gelebilir. Bu şikayetler gebelik döneminde normaldir ve geçicidir.
Bu haftalarda (6-10 haftalar) duygusal dalgalanmalar çok sık görülür. Kendinizi zaman zaman melankolik zaman zaman da çok mutlu hissedebilirsiniz. Bu çok normal bir durumdur.
Bulantı ve kusmaların azalması ile hafif kilo artışları görülür. Artık yavaş yavaş yiyeceklerin hem tat hem de kokuları daha çekici gelmeye başlar. Karın ve bel bölgesindeki kalınlaşma, hafif kilo artışı ve karındaki şişkinliğe bağlı olarak kıyafetler özellikle bel bölgesinden sıkmaya başlayabilir.
Anne ve bebeğin ihtiyaçlarını karşılamak için vücudunuzdaki bazı damarlarda genişleme ve damardaki kan hacminde artış olur. Bu değişiklikler en belirgin olarak rahim, böbrek, bacaklar, dişeti ve burun damarlarında gözlenir. Rahime besleyen damarlar genişlediği ve kan hacmi artığı için fetusun artan ihtiyaçları karşılanmış olur. Rahim de bu süreçte büyümeye devam eder. Ayrıca böbreğe gelen kan akımı artığı için idrar üretimi ve idrar sıklığı da artar. Bacaklardaki damarlar genişler ve varisler meydana gelebilir. Yüzeyel damarlardaki bu genişleme vücut ısısının daha fazla hissedilmesine neden olur. Yani ateşiniz varmış gibi hissedebilirsiniz. Bu tamamen normaldir. Aynı mekanizma nedeniyle gebelikte dişeti ve burun kanamaları da daha sık izlenir.
Hamile kalmadan önce küçük bir armut kadar olan rahminiz bu haftada artık büyük bir greyfurt boyutlarına ulaştı. Artık idrar kesesinize baskı yapıp sıkıştırıyor. Sonuç olarak bu haftalarda sık tuvalete çıkmak can sıkıcı düzeylerde olabilir. Ama bu tehlikeli bir durum değildir. Bu durumu azaltmak için de sıvı kısıtlaması yapmak hem anne için hem de bebek için uygun olmaz. Sadece geceleri idrar sıklığını azaltmak için gece yatarken daha az su içebilirsiniz. Ama gün içerisinde mutlaka 3-4 litre sıvı alımına devam edilmelidir.
Rahimin büyümesiyle beraber rahimdeki ağırlık artışı; rahmi tutan bağlarda gerilmeye ve gerilmeye bağlı kasık ağrılarına neden olabilir. Bu kasık ağrıları sizi korkutabilir. Ancak ağrılar sık değilse, dinlenince azalıyorsa, kanama ve kusma gibi ek şikayetler eşlik etmiyorsa korkmaya gerek yoktur.
Ancak ağrıya lekelenme, kanama, ağır ateş ve üşütme, hafif vajinal akıntı, idrar yaparken rahatsızlık, mide bulantısı ve kusma eşlik ediyorsa veya ağrı birkaç dakikalık bir dinlenmeden sonra geçmiyorsa mutlaka doktorunuza başvurun.
Artan gebelik hormonları nedeniyle barsakların çalışması yavaşlar, kabızlık ve gaz şikayetlerine ortaya çıkabilir.
Doktor muayenesi
Eğer bebeğinizin kalp atışlarını bu zamana kadar duymadıysanız çok şey kaçırdınız demektir. Çünkü kalp atışlarını duyduğunuzda hissedeceklerinizi anlatmaya kelimeler yetmeyecek.
Anne adayları sıklıkla bebeğin kalp atışının dörtnala giden bir at sesi gibi olduğunu ve ilk defa bunu duymanın inanılmaz bir duygu olduğunu söyler.
Aşağıda 10 haftalık gebeliğin 2 boyutlu (siyah beyaz) ve dört boyutlu resimleri görülmektedir. 2 boyutlu resimde baş-popo mesafesinin ölçümü yapılmıştır.
Haftanın Önerileri
Kıyafet alışkanlığınızı değiştirin
Karın ve bel bölgesindeki kalınlaşma, hafif kilo artışı ve karındaki şişkinliğe bağlı olarak kıyafetler özellikle bel bölgesinden sıkmaya başlayabilir.
Bu dönem tam geçiş dönemidir. Hamilenin kendi kıyafetlerinin sıktığı ancak alacağı gebe kıyafetlerinin de büyük geleceği bu dönemi lastikli rahat pantolon veya elbiselerle geçirmek en akıllı yaklaşım olur. Esnek, vücudunuzun nefes alabileceği, fazla sıkı olmayan ve pamuklu kıyafet ve iç çamaşırları tercih edin. Ayrıca uzun topuklu ve sivri burunlu ayakkabı yerine düz, rahat hatta spor modelde ayakkabılar daha konforlu olacaktır.
Yine bu haftalarda göğüslerde artan hassasiyet ve ağrı nedeniyle daha büyük boy penye sutyenler kullanabilirsiniz.
Kalsiyum Alımın Artırın
Gebeliğin 8. haftasında itibaren bebeğinizde oluşmaya başlayan kemik ve diş gelişimi bu haftadan itibaren hızlanmıştır. Bu nedenle aldığınız kalsiyum miktarını arttırmak gerekmektedir.
Kalsiyum yönünden zengin gıdalar: süt, süt ürünleri (yoğurt, peynir) ve koyu yeşil yapraklı sebzelerdir. Ayrıca light süt de tercih edilebilir. Kalsyum yönünden çok farklı değildir.
Spor Yapın
Yapılan araştırmalar, gebeliği boyunca egzersiz yapan anne adaylarının daha kolay doğum yaptığını gösteriyor. Siz de gebeliğiniz boyunca, yapacağınız egzersizlerle daha rahat bir hamilelik ve doğum süreci geçirebilirsiniz.
Gebelikte Egzersizin Yararları
- Dolaşım ve sindirim işlevlerini düzenler, kabızlığı azaltır,
- Annenin kilo kontrolünü sağlar ve diyabeti (şeker) olasılığını azaltır,
- Dayanıklılık ve kuvvetin artırılmasına yardımcı olur,
- Doğum için gereken kas aktivitesini destekler ve doğumu kısaltır
- Egzersiz, sosyal etkileşimin sağlanması, sosyal ve psikolojik açıdan iyilik hissinin artırılmasına katkıda bulunur, (ruhsal dalgalanmaları ve depresyonu azaltır)
- Doğum sırasındaki olası sorunların azaltır ve doğum sonrası iyileşmeyi hızlandırır.
Gebelik döneminde güvenli sayılan ve önerilen aktiviteler: Yürüyüş, Yüzme, Bisiklete binmek, Pilates ve Yogadır. (Gebeliğe uyarlanmış)
Detaylı bilgi için tıklayınız Gebelikte Spor