Beşinci Hafta
Gebelikte Beşinci Haftanız
Anne Olacağım
Mutlu haberi aldınız ve artık gebelik kesinleşti. Siz farkında değilsiniz ama mucizevi gelişim hızlandı ve embriyo artık susam büyüklüğüne ulaştı. Belkide gebelik belirtileri başlamıştı ama siz onları adet öncesi sıkıntılarınız zannettiniz.
5. Hafta Gebelik Bebeğinizdeki değişiklikler
Mucizevi gelişim daha da hızlandı ve embriyo artık susam büyüklüğüne ulaştı. Embriyo ufacık olabilir fakat vücudu şaşırtıcı derecede karmaşık ve çok hızlı büyüyor. Bu haftanın sonunda, bebeğinizin bütün önemli organ sistemleri; mide ve bağırsak sistemi, omuriliği, kalbi, beyni, kan ve kan damarları ektoderm, mezoderm ve endoderm katmanlarından gelişmeye başlar. Özellikle kalp ve omurga gelişimi bu haftada çok hızlanmıştır. Bu nedenle organ gelişiminin çok hızlı olduğu 10.’uncu haftaya kadar embriyo radyasyon, alkol ve alkol gibi dış etkenlere çok hassastır.
Bebeğin beyin, omurilik, sinirler ve omurgasını oluşturacak nöral tüp, en üst katman olan Ektodermden gelişir. Bu katman bebeğin derisinin, saçlarının, tırnaklarının, meme bezlerinin, diş minesinin ve ter bezlerinin büyümesini de sağlayacak olan katmandır. Ektoderm tabakasından önce nöral oluk ve sonrasında da nöral tüp oluşur. Kafa kısmı kuyruk kısmına oranla daha geniştir. İleride spinal kord (omurga) olarak adlandırılacak olan nöral tüp kapanmaktadır. Gebelik öncesi ve gebeliğin ilk aylarında önerilen folik asit eksikliğinde nöral tüp tam olarak kapanamamakta ve omurga sakatlıklarına (Spina Bifida) neden olabilmektedir.
Orta katman olan Mezodermden kalp ve damar sistemi de eş zamanlı oluşmaya başladı. Bu hafta içerisinde kalbi odacıklara ayrılır ve atmaya başlar. Bebeğinizde ilk gelişen organ olan kalbin atışları başlamakla birlikte henüz ultrasonografi ile tespiti mümkün değildir. Mezoderm tabakası ayrıca bebeğin kasları, kıkırdak dokusu, kemikleri deri altı dokularının oluşmasını sağlayacak katmandır.
Üçüncü katman olan Endoderm ise akciğer, bağırsaklar, bağırsak ve idrar sistemi, tiroit, karaciğer ve pankreas oluşumunu başlatacaktır. Bu arada ilkel plasenta ve göbek kordonu (bağı) da oluşma evresindedir. Bu kordon gebelik zamanında bebeğinizin beslenmesi için anneden oksijen ve kanı taşıyacaktır.
Bu haftanın sonlarında embriyo artık şekillenmeye başlamıştır.
5. HAFTA HAMİLELİK ANNE
Bu haftada artık bazı şeylerin değiştiğini hissedebilirsiniz. Adetiniz yaklaşık bir hafta gecikti ve vücudunuzda bazı değişiklikler var. Sabah yataktan zor kalmış olabilirsiniz. Yorgunluk, halsizlik veya bulantı hissetmiş olabilirsiniz. Artık hamilelik belirtileriniz başladı. Daha önce gebelik testi yaptıranlar bu erken gebelik belirtilerinin hemen farkına varırlar.
Ancak bu haftaya kadar test yaptırmayan anne adayları ise artık adet gecikmesi ile test yaptırmalıdırlar. Kandan yapılan gebelik testlerinin daha güvenilir olduğu, idrardan yapılan gebelik testlerinin ise bazen yanlışlıkla negatif sonuç verebileceği unutulmamalıdır.
Özellikle idrardan yapılan gebelik testi negatif çıkan anne adaylarının kendi başlarına veya eczacının önerisine göre adet söktürücü ilaç kullanması sonucu bebekte telafisi mümkün olmayan zararlar ortaya çıkabileceği unutulmamalıdır. Bu nedenle adet gecikmesi olan hastalar da mutlaka doktor kontrolünde ilaç kullanmalıdır.
Özellikle planlı gebelik isteyen anne adayları korunmayı bıraktıklarında hemen gebe kalmak isterler. Üzerine bir de adet gecikmesi olduğunda hemen beklentiler artar. Gebelik testiniz negatif çıkarsa hemen telaşa kapılmayın. Her adet siklusunda gebe kalma şansı %25‘tir. Bu nedenle başka bir şikayet yoksa ve yaş 35’ten küçükse 1 yıl denemelere devam etmelisiniz. Bir yıl tamamlandığı halde gebelik oluşmadıysa mutlaka başvurunuz. Detaylı bilgi için tıklayınız. (Gebe kalamama nedenleri)
Test sonucunda gebe olduğunu öğrenen anne adaylarının hemen doktoru ile irtibat kurması ve ilk muayenesini olması gerekmektedir.
Anne Vücudundaki Değişiklikler (Hamilelik Belirtileri)
Hemen hemen adet dönemlerindeki belirtilerle aynıdır fakat gittikçe daha yoğun bir hal alır. Bu haftada anne adaylarında büyük bir değişiklik beklenmezken, bazı kadınlarda erken gebelik bulguları görülebilir. Henüz rahimde belirgin bir büyüme olmadığı için bu haftada karşılaşılan erken gebelik belirtileri daha çok artan hormonlar ile ilişkilidir. Adet gecikmesi doğal olarak en sık görülen gebelik belirtisidir.
Adet gecikmesi dışında sık görülen diğer erken gebelik belirtileri:
Göğüslerde dolgunluk ve hassasiyet, (Detaylı bilgi için tıklayınız.)
Uyku hali, yorgunluk ve halsizlik, (Detaylı bilgi için tıklayınız.)
Mide bulantısı ve kusma, (Detaylı bilgi için tıklayınız.)
Baş dönmesi, (Detaylı bilgi için tıklayınız.)
Sık idrara çıkma, (Detaylı bilgi için tıklayınız.)
Koku duygusunun gelişmesi, (Detaylı bilgi için tıklayınız.)
Bazı gıdalara karşı olumsuz his besleme veya aşerme, (Detaylı bilgi için tıklayınız.)
Kırmızımsı veya pembe renkli az miktarlı kanamalardır.(Yerleşme kanaması) (Detaylı bilgi için tıklayınız.)
Adet gecikmesi dışında başka belirti olmayabilir. Belirti veya şikayet olmaması anormal bir durumun göstergesi değildir. Bazı anne adaylarında ise hiç bir değişiklik olmadan gebeliğe devam edilebilir.
İlk Doktor Muayenesi
Bir kadın gebe olduğunu öğrendiğinde veya gebelik şüphesi yaşadığında mutlaka doktora başvurmalıdır. İstenen ve ya istenmeyen bir gebelik olması muayene zamanlamasını değiştirmez. Eğer gebelik istenmiyorsa da zaman geçirilmeden muayeneye gidilmelidir ki 10 haftalık yasal süreç aşılmasın.
İlk muayenede öncelikle gebeliğin varlığı kesinleştirilir. Gebelik ultrason veya gebelik testleri ile kesinleştirilir. Bu sebeple vajinal ve karından abdominal ultrason yapılır.
- Gebeliğin yerleşim yeri ve sayısı değerlendirilerek; dış ve çoğul gebelik ekarte edilir.
- Arkasından Gebelik haftası hesaplanır. Sadece kese gözüküyorsa kese çapı, embriyo gözüküyorsa baş-popo mesafesi ölçülerek, Son Adet Tarihi ile karşılaştırılır.
- Eğer embriyo gözükür ise kalp atışları değerlendirilir. Ayrıca rahim ve yumurtalıklarda bir kitle veya hastalık olup olmadığı bakılır.
Not: Vajinal ultrasonda gebelik kesesinin görülebilmesi için B-HCG (kandan gebelik testi) değerinin 1000-1500 seviyesinde, karından abdominal ultrason ile görülebilmesi için 5000-6000 seviyesinde olması gerekmektedir.
Muayenede ikinci olarak gebelik için risk oluşturabilecek durumlar değerlendirilir. Anne yaşı, önceki doğumlar, düşükler, eski ameliyatlar, kullandığı ilaçlar ve hastalık öyküsü değerlendirilir. Arkasından hastanın fizik muayenesi yapılarak kan basıncı, vücut ağırlığı, boyu ölçülüp kaydedilir. Ödem, varis, meme kontrolü yapılır. Muayene tamamlandıktan sonra hastanın gerekli tetkikleri istenir. Detaylar için tıklayınız. (Gebelikte İlk Doktor muayenesi)
Öneriler
RİSKLİ DAVRANIŞLARDA BULUNMAYIN
Gebelik yeni bir yaşam tarzı gerektirir. Organ oluşumunun hızlandığı bu dönemde embriyo dış etkenlere çok hassas olduğu için özellikle gebelik planlayan veya adet gecikmesi olan adayları erken bir gebelik yaşıyor olabileceğini akılda tutmalı ve buna uygun davranmalıdır. Alkol, sigara, ilaç ve radyasyona dikkat edin. Detaylı bilgi için tıklayınız. (Gebelik için riskli davranışlar)
SPORA BAŞLAYIN
Yapılan çalışmalarda gebelikte düzenli yapılan egzersiz; aktif doğum süresini ve sezeryanla doğum riskini azaltır, annenin doğum sonrası "toparlanma ve kendine gelme" süresini kısaltır ve doğum sonrası daha kolay kilo vermesine önemli katkılarda bulunur. Ayrıca anne adaylarında gebeliğe bağlı şikâyetler (uykusuzluk, bel ağrıları, bacaklarda kasılmalar, varis, basur gibi) daha az görülür. Detaylı bilgi için tıklayınız. (Gebelikte Egzersiz)
BESLENMENİZE DİKKAT EDİN
İlk 3 ay anne adaylarının bulantı, tiksinme, bazı kokulara aşırı hassasiyet, iştahsızlık ve kusma gibi belirtiler yaşadığı bir dönemdir. Bu dönemde anne adayları bebeklerini yeterince besleyemedikleri endişesine kapılırlar. Ancak özellikle ilk 3 ayda bebeğin gereksinimleri azdır. Gebelikte standart günlük kalori ihtiyacına 300-350 Kcal/ gün ilave edilmelidir. Ayrıca her gebe günlük; 80g protein,1,5g Kalsiyum, 30-60g Demir, A, B1, B2 ve C vitamini almalıdır.
Detaylı bilgi için tıklayınız. (Gebelikte Beslenme)
GEBELİKTE CİNSELLİK
Gebelik döneminde özel durumlar dışında cinsel hayatta bir kısıtlamaya gidilmez. Ancak kanama, ağrı, düşük riski veya enfeksiyon gibi durumlarda problem ortadan kalkasıya kadar doktorunuz cinsel hayatınıza kısıtlama getirebilir. Daha detaylı bilgi için tıklayınız. (Gebelikte Cinsellik)
HİJYENE ÖZEN GÖSTERİN
Hamile kalma çalışmaları ve hamilelik dönemi boyunca hijyene daha fazla önem vermeniz gerekebilir. Vücudunuza giren her mikrop, virüs ve bakteri bebeğin gelişimini engelleyebilir. Toxoplasma ve diğer birçok hastalığın riskini hijyene dikkat ederek minimuma indirebilirsiniz.
Detaylı bilgi için tıklayınız. (Toxoplazma)
GÜNLÜK TUTMAYA BAŞLAYIN
Yaşanan sıkıntılar, bulantılar, sevinçler, hüzünler… Hepsi bu satırlarda yer alır. İleride bebeğiniz büyüdüğünde onunla birlikte bu günlükleri okumak çok zevkli olacaktır. Bir hamilelik günlüğü tutmaya başlamanın tam zamanı. Hamile olduğunuzu öğrendiğinizde hissettiğiniz duyguları yazarak başlayabilirsiniz.
Hamileliğin Evreleri
Sık Sorulan Sorular
Doktor seçimi nasıl yapılmalıdır?
Doktor takipleri nasıl olmalıdır?
Hangi ilaçları kullanmalıyım?
Beslenmeme nasıl dikkat etmeliyim?
Egzersizlere başlayabilir miyim?
Ne zaman doğum yaparım?
Cinsel ilişki serbest mi?
Gebelikte yanlış ve doğrular?
Riskli gebelik nedir?
İlk doktor muayenesi ne zaman yapılır?
İlk ultrason incelemesi ne zaman yapılır?
İlk muayenede yapılması gereken testler nelerdir?