Polikistik over sendrımunun (pko, pkos, pcos) sebebi tam olarak netleştirilmiş değildir. Başta genetik bazı faktörler olmak üzere bir çok etken patofizyolojisi üzerinde rol oynayabilir.

Polikistik over sendromundaki bazı mekanizmalar açıklanmış olsa da tamamen bütün etkenler netleşmemiştir. Polikistik over sendromu ile ilgili genlerin bulunması konusunda araştırmalar yapılmaktadır.

Anne karnında kız bebeklerin yumurtalıklarında yaklaşık 6-7 milyon küçük yumurta kesecikleri oluşmakta ve doğuma yakın dönemde azalmaktadır. Doğumda kız bebeğin yumurtalıklarında 2 milyon kadar yumurta keseciği bulunmaktadır. İlk adet olan kız çocuğunda yumurta keseciklerinin sayısı yaklaşık 700 bine düşmektedir. Polikistik over sendromunun (PCOS) kız bebeğin hangi döneminde başladığı ve hangi nedenlerin sebep olduğu konusu tam açıklık kazanmamıştır.

13-19 yaş arasındaki genç kızlarda yumurtlama oluşuncaya kadar yumurta oluşumunu tetikleyen GnRH (Gonodo tropin relazing hormon) salgısı yerleşinceye kadar düzenli adet döngüsü oluşmamaktadır. PCOS oluşumunda hipotalamus ve hipofiz arasında sinyalleri bozulmasından dolayı LH hormonunun aşırı salgılanması ve FSH hormonunun daha az salınımına sebep olmasını tetikleyen sebepler aşırı ruhsal stres, epilepsi, kuvvetli bir diyet sonrası ani kilo kayıpları, prolaktin hormonu yüksekliği, tiroid hormonları salgı bozukluğu olabileceği düşünülmektedir.

Hipotalamus-hipofiz aksı ile yumurtalık arasındaki mesajları taşıyan hormonlar FSH (Folikül stimülan hormon), LH (Luteinize edici hormon) ve östrodiol (östrojen) yumurtlamayı oluşturacak yumurta keseciği içinde oluşan aktiviteleri düzenleyen fizyolojik olaylar düzenli adet döngüsünü oluşturmaktadır.

Bu mekanizmanın herhangi bir aşamasındaki yavaşlama yada duraksama; yumurtanın büyüyüp çatlaması gerekirken yumurtanın çatlamadan milimetrik kistler halinde kalmasına sebep olmaktadır. Bu olayların aylık olarak tekrarlaması halinde her iki yumurtalıklarda milimetrik kistlerin sayısı artmaktadır. PCO'de yumurtalık kenarında inci tanesi gibi dizili 2-8 mm çapında 10-15‘in üzerinde yumurta keseciği şeklinde görüntülenmektedir. Yumurtalıklardaki bu görüntü birkaç mekanizma sonucu meydana geldiği düşünülmektedir.

Polikistik over sendromunun oluşum mekanizmasında ayrıca dokularda (çizgili kas,yağ dokusu) insülin direnci (insülin uyarımına normalden düşük yanıt) oluşmaktadır. İnsülin direncinin neden oluştuğuna dair tam bir sebep gösterilememiştir. Gıdalarla alınan glikoz pankreastan insülin salımına sebep olur ve insülin glikozu bağlayarak hücre içine girmesini ve hücrelerin kullanmadığı glikozu karaciğerde ve kaslarda depolanmasını sağlamaktadır. PCOS olan kadınlarda dokular insüline olan duyarlılıklarını kaybetmekte ve insülinde bu dokulara etki etmek için salınımına devam etmektedir. Kandaki insülin düzeyi yükselmektedir.

Kandaki yüksek insülin seviyesi;

1-Yumurtalıklardaki androjen (erkeklik hormonu) üretimini tetiklemekte

2-Karaciğerde seks hormonu bağlayıcı hormonu üretimini azaltarak; androjenlerin serbest kalmasını sağlayarak kandaki androjen (erkeklik hormonu) yükselmesine sebep olmaktadır. Yükselen androjen yağ dokusunda estrona dönüşür ve kanda estrojen düzeyi yükselir. Kanda yüksek estrojen normal adet döngüsünü başlatacak FSH hormonu baskılanması yeni adet döngüsünü başlatacak mekanizmayı başlatamaz. FSH hormonu düşük kalırken LH hormonu yükselmektedir. Kandaki yüksek LH ve buda yumurtalıklarda birçok küçük yumurta keseciği oluşmasına sebep olmaktadır.

PCOS’de kısır bir döngü vardır. Bu kısır döngü sonrasında yumurtalıklarda küçük yumurta kesecikleri oluşmasına, adet düzensizliğine ve üreme çağındaki kadınlarda da gebe kalamama gibi sorunlara sebep olmaktadır.

 

İlgili Makalaler

Polikistik Over Sendromu ve Belirtileri

Normal Adet Döngüsü Ve Gebelik Başlangıcı